بحران اوکراین و تأثیر آن بر هندسه نظم جدید جهانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران.

10.22034/qjws.2023.1990319.1118

چکیده

بحران اوکراین، اگرچه به لحاظ ژئوپلیتیک، جنگ شمال- شمال و اروپا محور به شمار می-آید، اما در عمل درگیری «قدرت جهانی» است که حول محور فروپاشی پیش‌بینی شده هژمونی جهانی ایالات‌متحده متمرکز شده و آشکارا صلح آمریکایی را به چالش می‌کشد. در چنین شرایطی نگرش و عملکرد بازیگران درگیر در جنگ، پیامدهای مهمی می‌تواند برای آینده سیاست جهانی درپی داشته باشد. از این‌رو نوشتار پیش‌رو می‌کوشد ضمن بررسی و تحلیل جنگ روسیه و اوکراین بر پایه روش آینده‌پژوهی و تکنیک سناریوپردازی به این پرسش اصلی پاسخ دهد که سناریوهای پیش‌روی جنگ روسیه- اوکراین و پیامدهای اثرگذار آن بر آینده نظم جدید جهانی چه خواهد بود؟ این پژوهش از نوع کاربردی، روش تحقیق توصیفی تحلیلی و رویکرد تحقیق کیفی است. جمع‌آوری اطلاعات به دو روش میدانی و کتابخانه‌ای صورت گرفته است و جامعه خبرگی این پژوهش برای مصاحبه شامل 10 تن از صاحب‌نظران مرتبط با موضوع می‌باشند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سناریوی مطلوب روسیه و یکی از سناریوهای احتمالی (توافق صلح) صحبت از کنش‌گری روسیه دارد که نوعی جهت‌گیری جدید در سیاست‌های بازیگران نظام بین‌الملل ایجاد کرده است. در این سناریوها برخلاف سناریوی احتمالی(تداوم جنگ) و سناریوی ممکن(جنگ هسته‌ای)، عقیده بر آن است جنگ روسیه و اوکراین به عنوان محرک یا نقطه عطفی، باعث تغییر نظم حاکم بر ساختار نظام بین‌الملل خواهد شد و نظم جدیدی از نوع تک‌قطبی به سرکردگی ایالات متحده نخواهد بود و نظام بین‌الملل وارد عصر جدیدی خواهد شد. تأثیر این جنگ، قطبی‌شدن امنیت بین‌الملل و ژئوپلیتیک‌تر شدن سیاست و ساختار بین‌الملل خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Ukraine crisis and its impact on the geometry of the new world order

نویسنده [English]

  • Hossein Dadvand
PhD student of Strategic Defense Sciences, Higher National Defense University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Although the Ukraine crisis is geopolitically considered a North-North and Europe-centered war, in practice it is a "world power" conflict that is centered around the predicted collapse of the global hegemony of the United States of America and clearly destroys American peace. Therefore, while analyzing the Russia-Ukraine war, based on the future research method and the technique of scenario planning, this article tries to answer the main question that the future scenarios of the Russia-Ukraine war and its impact on the future of the order What will be the new world? This research is of applied type, analytical descriptive research method and qualitative research approach. Data collection has been done by two methods, field and library, and the expert community of this research for the interview includes 10 experts related to the subject. The findings of the research show that the war between Russia and Ukraine, as a trigger or turning point, will cause a change in the order governing the structure of the international system and a new order of the kind It will not be unipolar led by the United States and the international system will enter a new era. The effect of this war will be the polarization of international security and the geopoliticization of international politics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crisis
  • Ukraine
  • scenario
  • new world order
  • بهشتی‌‌پور، حسن. (1400). اهداف سفر بنت به روسیه، تهران: روابط راهبردی خارجی.
  • پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای(مد‌ظله‌العالی).
  • تی‌‌پین، دیوید. (1400). جنگ اوکراین پایان، تهران: اقتصاد امروز.
  • جعفری‌‌فر، احسان. (1401). وضعیت ناتو از حیث سازمان داخلی بعد از جنگ اوکراین، تهران: فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، 89(67): 54- 25.
  • جوکار، علی‌‌اکبر. (1400). روسیه و چین رقابت دوستانه اهداف راهبردی، تهران: مرکز مطالعات سیاسی و بین‌‌المللی، 4: 73- 51.
  • دتش، جک. (1401). محاسبات اشتباه پوتین، تهران: دیپلماسی ایرانی.
  • سمیعی‌‌اصفهانی، علیرضاو فرحمند، سارا. (1401). تبیین چرایی و چگونگی شکل‌گیری جنگ روسیه و اوکراین بر پایه نظریه موازنه تهدید، تهران: فصلنامه پژوهشهای روابط بینالملل، 12(46): 45-18.
  • سمیعی‌‌اصفهانی، علیرضا؛ شفیعی‌‌سیف‌‌آبادی، محسن. (1391). آینده گروهک‌‌های تکفیری و راه‌‌کارهای ثبات‌‌بخش دولت سوریه و عراق، تهران: فصلنامه پژوهش‌‌های راهبردی، 4(14): 61- 39.
  • صالحی، حمید و سجادی، مرضیه سادات. (1401). مواضع و راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در بحران اوکراین (24 فوریه 2022 )، تهران: فصلنامه مدیریت بحران و وضعیت‌‌های اضطراری، 14(3): 74- 45.
  • صباغیان، علی و رسولی، رویا. (1400). تحلیل پایداری روابط انرژی روسیه و اتحادیۀ اروپا پس از بحران اوکراین از دیدگاه نظریۀ وابستگی متقابل، تهران: فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، 14(1): 201- 177.
  • عبدالهی، محسن. (1397). چالش‌های اساسی در گذار از نظم نوین جهانی: فرا یک‌جانبه‌گرایی و ظهور چین در نقش قدرت جدید، تهران: وزارت خارجه ج. ا. ایران.
  • عمادی، سینا. (1400). بحران اوکراین و آینده نظم بین‌‌الملل، تهران: دیپلماسی ایرانی.
  • فابری، روبرت. (1400). اتحاد چین و روسیه در برابر دموکراسی غربی، تهران: دیپلماسی ایرانی.
  • فلاحی، احسان. (1401). سیر تحول در راهبرد دفاعی امنیتی روسیه از 1991تا  2021 بر اساس الگوهای راهبردی در مدل SWOT، تهران: فصلنامه علمی مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، 6(21): 190- 161.
  • کولایی، الهه. (1384). افسانة انقلاب‌‌های رنگی، تهران: مؤسسة فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌‌المللی ابرار معاصر.
  • کولایی، الهه و روا، سارا. (1394). عوامل دگرگونی آیین نظامی فدراسیون روسیه، تهران: فصلنامه سیاست خارجی، 29(3): 159- 133.
  • گنگ، چان و جون، هی. (1401). میانجی‌‌گری چین در پرونده اوکراین، ترجمه: علی کامرانی، تهران: دیپلماسی ایرانی.
  • متولیان، سید عبدالله. (1400). جایگاه ایران در نظم جدید جهانی، تهران: جوان آنلاین.
  • محمدمراد، رضا. (1401). کمک 33 میلیارد دلاری آمریکا برای ادامه جنگ اوکراین، تهران: خبرگزاری صدا و سیمای ج. ا. ایران.
  • مصلی‌‌نژاد، عباس. (1392). بحران اوکراین و تشدید رقابت‌‌های منطقه‌‌ای، تهران: مجله سیاست جهانی، 4(6): 34- 17.
  • مظاهری، محمدمهدی. (1401). عضویت سوئد و فنلاند در ناتو، تهران: اقتصاد امروز.
  • مظفری، علی. (1388). آینده‌‌پژوهی بستر عبور از مرزهای دانش، تهران: پژوهش‌‌نامه نظم و امنیت انتظامی، 1(4): 47- 25.
  • ناصرآبادی، زهرا. (1379). آینده‌‌پژوهی، مرکز مطالعات و برنامه‌‌ریزی استراتژیک، تهران: مؤسسات آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاع، ص 25.
  • نونژاد، محمد و کریمی، مرتضی. (1397). تقابل روسیه و آمریکا در اوکراین و ﺗﺄثیر آن بر منافع ملی ایران، تهران: مطالعات روابط بین الملل (پژوهش‌‌نامه روابط بین‌‌الملل)، 11(41): 175- 145.
  • ولیزاده، اکبر؛ شیرازی، سیمین و موگویی، حمیدرضا. (1394). تأثیر بحران سال 2014 اوکراین بر روابط روسیه و ایالات متحده، تهران: مطالعات اوراسیای مرکزی، 8(1): 171- 149.
    • Anderson, T. (2020). Axis Of Resistance: Towards An Independent Middle East, Clarity Press, Inc.
    • Astrov, V. et al. (2022). Possible Russian Invasion of Ukraine, Scenarios for Sanctions, and Likely Economic Impact on Russia, Ukraine and the EU.
    • Blum, W. (2014). The Myth of Soviet Expansionism, Foreign Policy Journal.
    • Bishara, M. (2022). Russia’s war and peace scenarios in Ukraine And the unique role of an unlikely mediator, China.
    • Chausovsky, E. (2022). The Russia-Ukraine Conflict: Accelerating a Multi-Polar World.
    • Friedman, T. (2022). I See Three Scenarios for How This War Ends.
    • Gotz, E. and Merlen, C. (2018). Russia and Question of World Order, European Politics and Society, pp 1-21.
    • Horovitz, L. and Wachs, L. (2022). Russia’s Nuclear Threats in the War against Ukraine.
    • Isachenkov, V. (2014). New Russian Military Doctrine Says NATO Top Threat, The Washington Times, 26 December.
    • Inbar, E. (2013). The Arab Spring, Democracy And Security: Domestic And International Ramifications, Routledge.
    • Landel, J. (2022). Ukraine: How might the war end? Five scenarios.
    • Koziej, S. (2022). Russia-Ukraine war: Scenarios.
    • Moshes, A. (2015). “Ukraine and Russia: A Chronic Crisis.
    • New York Times. (2015). UN Rights Office: Death Toll in Eastern Ukraine Passes 4,222.
    • Putin, V. (12july2021). "Article by Vladimir Putin on the Historical Unity of Russians and Archived from.
    • Rutland, P. (2015). An Unnecessary War: The Geopolitical Roots of the Ukraine Crisis.
    • The Military Doctrine of the Russian Federation (2015). Theatrum Belli.