تهدید مهار اقتصادی و دفاع همه‌جانبه، راه‌کارها و پیامدها

عصر جدید شاهد گسترش حوزه عملکرد تهدیدات از صرفاً نظامی به سایر حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و... و همچنین رشد و پیشرفت فناوری‌ها در عرصه‌های مختلف دفاعی است و این امر شکل جدیدی از الگوهای جنگ و دفاع ارائه داده است. جمهوری اسلامی ایران از ابتدای دوره حیات در برابر طیف گسترده‌ای از تهدیدها قرار گرفت و این گستردگی به‌موازات پیشرفت روزافزون کشور تغییر و شدت پیداکرده به‌طوری‌که در سال‌های اخیر به علت رشد توانمندی‌های ملی دفاعی کشور از یک‌سو و از سوی دیگر فراگیری ابعاد نامعلوم و هزینه‌های غیرقابل محاسبه دست‌یابی به نتیجه ملموس حمله‌ی نظامی، استفاده از قابلیت‌های اقتصادی در قالب تهدیدات و مهار اقتصادی در نگاه دشمنان وزن و اهمیت بیشتری یافته است. چالش‌ها و کاستی‌های موجود در عرصه‌ی مدیریت اقتصادی کشور به‌ویژه ضعف‌های مؤلفه‌های دفاعی کشور در بعد اقتصادی مؤثر بر دفاع تمام‌عیار، محرک زمینه‌سازی برای استفاده دشمن از این نقاط ضعف شده و زمینه‌ی عملی شدن مهار اقتصادی را فراهم ساخته‌ است. دست‌یابی به مؤلفه‌های پایدار دفاع اقتصادی، در برابر تهدید مهار اقتصادی دشمن مستلزم تعریف، تبیین و طراحی متناسب آن با شرایط بومی است؛ بنابراین ضرورت بیان تأثیر مؤلفه‌های اقتصادی دفاع بر دفاع تمام‌عیار کشور که به‌عنوان الگو و راهبردی جهت بهره‌برداری در زمینه دفاع اقتصادی خواهد بود، احساس می‌شود. در این تحقیق به روش‌ تحلیل محتوا و همچنین با استفاده از ابزار پرسشنامه‌، بر اساس رهنمودهای مقام معظم رهبری و سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، سعی شده عناصر اصلی دفاع اقتصادی را که در شکل‌گیری دفاع تمام‌عیار و همه‌جانبه نقشی اساسی دارند معرفی و میزان تأثیر برخی از آن‌ها مشخص گردد و ضمن اولویت‌بندی مؤلفه‌ها به این نتیجه می‌رسد که دفاع اقتصادی ضمن داشتن رابطه معنادار با دفاع همه‌جانبه در برابر مهار اقتصادی، نقش تعیین‌کننده‌ای در کارآمدی دفاع تمام‌عیار در برابر تهدیدات متنوع دشمن دارد.