نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیارو عضو هیات علمی دانشگاه فرماندهی و ستاد
2 پژوهشگر مرکز مطالعات راهبردی آجا
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
The aim of the present study is to identify and prioritize the threat factors in terms of (type and means) in the scene of future wars. For this purpose, by reviewing the research literature and previous studies, a total of 14 primary factors related to the type and tools of threats were identified. In order to confirm the identified factors, a questionnaire was distributed among 241 experts and finally 230 questionnaires were collected. Then, the reliability of the questionnaire was evaluated by Cronbach's alpha test and content validity was evaluated qualitatively and quantitatively using two relative coefficients of content validity and content validity index, which showed the reliability and validity of the questionnaire (items). In order to screen the primary key factors, the face validity of the questionnaire items was examined and a total of 8 factors were selected as the most important and final factors. Then, using exploratory factor analysis, the identified factors were classified into two types and types of tools. In the next stage, the pairwise (fuzzy) comparison questionnaire was designed and distributed among the experts, and finally 15 completed questionnaires were collected. Then, threat factors are prioritized using two methods of fuzzy AHP and TOPSIS. Finally, the results of factor prioritization along with practical suggestions for the study population are presented.
کلیدواژه‌ها [English]
مقدمه
جلوگیری از دستیابی دشمن به اهداف خود، با اتکاء به سناریوهای جنگ‌های کلاسیک و مرسوم و عدم پیش‌بینی و آینده‌نگری تحولات این حوزه، جوابگوی نیازهای اساسی برای حصول به اهداف و آرمان‌های عالی و تحقق چشم‌انداز 1404 نخواهد بود و تبیین تبیین واولویت بندی تهدیدات در صحنه جنگ‌های آینده صحنه‌های جنگ‌های آینده، چالشی است که دغدغه‌ی اصلی فرماندهان نظامی و بسیاری از پژوهشگران عرصه‌ی نظامی را به خود اختصاص داده است. اینکه در آینده صحنه‌های جنگ چگونه خواهد بود، مسئله‌ای است که بسیاری از فرماندهان و متفکران را به تفکر واداشته تا بتوانند شمای روشنی ازآنچه احتمالاً در آتیه رخ خواهد داد را به تصویر بکشند.
جنگ و صلح در ظاهر با یکدیگر در تضادند اما در مورد علل به وجود آورنده‌ی آن‌ها با یکدیگر بسیار شبیه هستند. دانستن علل صلح به میزان کشف علل جنگ و همان قدر مشکل است، از این رو جنگ و صلح را دو روی یک سکه می‌دانند و تئوری‌های جنگ و صلح عموماً به همراه هم مطالعه می‌شوند. (حسنلو: 1388، 24)
امام خمینی (ره) نیز برای فکر کردن و برنامهریزی در زمان صلح اهمیت ویژهای قائل بودند. ایشان در این زمینه فرمودهاند: «... در هنگام نبرد مجال پرداختن به همه جهات قوتها و ضعفها و طرحها و برنامهها و در حقیقت ترسیم راهبرد دفاع همهجانبه نبوده است ولی در شرایط عادی باید با سعهصدر و به‌دوراز حب و بغضها به این مسائل پرداخت و از همه‌ی اندوختهها، تجربهها و استعدادها و طرحها استفاده نمود» (صحیفه نور، 1382، ج21: 19).
مقام معظم رهبری و فرماندهی معزز کل قوا هم فرمودهاند: «... این آینده را ترسیم کنید نه مطابق جهت ترسیم‌شده‌ی غربی‌ها، جهت حرکت را خودمان تعیین کنیم...»(بیانات معظمله در دیدار با نخبگان علمی سراسر کشور،6/8/ 1388)
شناسایی، پیش‌بینی و ارزیابی تهدیدات متعددی است که از سوی قدرتهای استکباری و دشمنان منطقه‌ای و گروه‌های افراطی متوجه میهن عزیزمان میباشد که این مهم همراه با شاخصههایی همچون شناخت صحیح و دقیق تهدید؛ ارزیابی توان و ظرفیت تهدید؛ میباشد.با توجه به طیف گسترده و متنوع تهدیدات موجود علیه منافع جمهوری اسلامی ایران، اقدام انفعالی و عدم برنامهریزی برای آینده و آینده‌پژوهی در این حوزه بسیار خطرناک و غیرمنطقی میباشد و این شیوه تفکر باعث بُروز مشکلاتی همچون ایجاد موانع جدی در مسیر ساخت فرهنگ‌سازمانی منعطف و منطبق با آینده، پرداختن صرف به مطلوبها، عدم شناسایی نیازهای آینده و عقب ماندن از دشمنان و رقبا میگردد.
بنابراین دغدغه اصلی این مطالعه عبارت است از اینکه؛ « عوامل تهدیدات (از لحاظ نوع و ابزار ) در صحنه جنگ های آینده چگونه هستند ؟»
)