نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دافوس آجا
2 عضو هیئت علمی و مدرس دافوس آجا
3 دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا
چکیده
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Nezaja Independent Armored Brigade Fire Support is an artillery battalion that carries out its assigned mission. The main purpose of this study is how to use artillery to support the independent armored brigades of Nezaja against non-governmental armed groups Tarshgari-Takfiri. The researcher seeks to answer the question of how the artillery fire of the independent armored brigades of Nezaja should be used against the Tarshgari-Takfiri non-governmental armed groups. Due to the nature of the subject, this research is of an applied type and the method of its implementation is descriptive with a (mixed) approach. The data collection of this research was done in two methods: field and library and using documents, interviews, websites and a researcher-made questionnaire. The statistical population of the study is equal to 86 people, using the Cochran's formula, the volume of the sample population is 70 people. Findings of research at the level of 5% error show that the coordination of fire support, fire planning and selection and occupation of positions in the artillery battalion before the conflict and confrontation with non-governmental armed groups Tarshgari-Takfiri causes how the artillery is used to support independent armored brigades of Nazaja against Non-governmental armed groups will become Takfiri-Takfiri. The results showed that the Brigade Support Coordination Center, Intrinsic Responsibility, Principles of Fire and Fire Support Coordination Planned Before Occupying Position and Selecting Position and Replacement Positions in the Artillery Battalion How to Use Artillery Fire of Independent Armored Brigades of Nezaja Tarshgari-Takfiri will be.
کلیدواژهها [English]
فصلنامه مطالعات جنگ سال چهارم، شماره دوازدهم، بهار 1401 مقالة هشتم از صفحه 187 تا 209 |
چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی در پشتیبانی از تیپهای مستقل زرهی نیروی زمینی ارتش جمهوری
اسلامی ایران در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری
سید هاشم هامونگرد[1]
دریافت مقاله: 14/01/1401 پذیرش مقاله:20/03/1401 |
چکیده
آتش پشتیبانی تیپهای مستقل زرهی نزاجا، یک گردان توپخانهصحرایی است که مأموریت محوله را انجام میدهند. هدف اصلی پژوهش چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی در پشتیبانی از تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری میباشد. یافتههای تحقیق در سطح خطای پنج درصد نشان میدهد که هماهنگی پشتیبانی آتش، طرحریزیآتش و شناسایی، انتخاب و اشغال موضع در گردان توپخانه صحرایی قبل از درگیری و مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری باعث چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی در پشتیبانی از تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری خواهد شد. نتایج پژوهش نشان داد که مرکز هماهنگی پشتیبانی آتش تیپ(مهپا)، مسئولیت ذاتی، اصول هماهنگی پشتیبانی آتش، انواع آماجها و آتش طرحریزی شده قبل از شناسایی و اشغال موضع و انتخاب موضع و مواضع تعویضی در گردان توپخانه صحرایی باعث چگونگی کاربرد آتش توپخانه صحرایی تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری خواهد شد. |
واژگان کلیدی: کاربرد، تیپ مستقل، تکفیر، تارشگری، گروههای مسلح غیردولتی
مقدمه
آن دشمنی که آمریکا او را تجهیز کرده است، نه برای عراق و سوریه، بلکه در نهایت برای ایران، ایران عزیز، داعش را درست کردند، نه برای اینکه فقط در عراق مسلط بشود، هدف اصلی و نهایی ایران بود.(مقام معظم رهبری،1398)
در دنیای حاضر گاهی تهدیدات کوچک میتواند به تهدیدات بسیار بزرگ تبدیل شود. امروز تعارض در زمینههای نظامی، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که راهکارهای سنتی دیگر قادر به هدایت و اداره آن نیست و لذا باید همه عوامل و مفروضات اساسی را در طرحریزیهای جنگ مورد توجه قرارداد.
باید قبول داشت که روش جنگهای اخیر منطقه، به سمت و سویی جدید درکلیه ابعاد مختلف به ویژه در زمینه آتشهای پشتیبانی تمایل پیداکرده است به همین جهت نیاز است در چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی از تیپهای مستقل زرهی مطالعه عمیق داشته باشیم. همانطور که میدانیم در عملیات، آتش پشتوانه مانور است. مانور یعنی جابجایی عده و تجهیزات در صحنه نبرد و تضمین کننده مانور، آتش است.(آقامحمدی، 22:1388)
برای پیروزی در رزم و اجرای هرگونه عملیات نظامی قبل از هرچیز، وجود یک سیستم آتش پشتیبانی مؤثر وکارا، امری ضروری و اجتناب ناپذیراست. با توجه به لزوم بکارگیری تکنیکهای جدید، نیروهای مانوری ازجمله تیپهای مستقل زرهی در مناطق بسیار وسیع و در جبههای که دارای عرض و عمق قابل ملاحظهای است گسترش پیدا میکنند. از سوی دیگر یک یگان مانوری بدون آتش پشتیبانی کارایی لازم را ندارد. تیپهای مستقل زرهی نیاز به آتش سریع، به موقع، نزدیک و با حجم بالا دارند.
جریانهای تروریسم تکفیری در سوریه و عراق را اگرچه باید مستقل از جریان سلفی جهان اسلام به معنی عام کلمه موردبررسی قرارداد، اما با بررسی افکار آراء تئوری پردازان به این نتیجه میرسیم که روحانیون افراطی سلفی مسلک فعلی، بر پایه همان تفکرات بنیانگذاران، اقدام به دادن فتواها و انجام اقداماتی کردهاند که درنهایت منجر به شکلگیری تروریسم تکفیری شده است.(فوزی، 1389:61)
ﮔﺮوه ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﮐﻪ اﻣﺮوزه در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ گسترشیافته و قسمتهای ﻋﻤﺪه ﻋﺮاق و ﺳﻮرﯾﻪ را در اﺧﺘﯿﺎر دارد زمینههای ﺗﺤﻮﻻت ﺟﺪﯾﺪ و نگرانیهای زﯾﺎدی در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. بهگونهای ﮐﻪ بیثباتی در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﺎاﻣﻨﯽ در ﺳﻄﺢ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻇﺮﻓﯿﺖ و اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ در اﺑﻌﺎد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺷﺪه اﺳﺖ. ازاینجهت ﻫﻢ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻏﺮﺑﯽ و ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﻧﮕﺮاﻧﯽ زﯾﺎدی از ﮔﺴﺘﺮش ﺳﻄﺢ داﻣﻨﻪ اﯾﻦ ﮔﺮوه ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽداﻋﺶ در ﻣﻨﻄﻘﻪ دارﻧﺪ. ازاینجهت ﺑﺮرﺳﯽ شکلگیری داﻋﺶ در ﻣﻨﻄﻘﻪ و ریشهها و ﺳﺎﺧﺘﺎر آن در ﺗﺤﻮﻻت ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ بسزایی است.(حاتمی، 1394)
به رغم شکست گروههای تکفیری و در رأس آنان گروه تروریستی داعش، در عراق و سوریه و پیروزی جبهه مقاومت، این احتمال وجود دارد که گروههای مذکور به عنوان ایادی استکبار جهانی با تشکیلاتی جدید در نقاطی دیگر از منطقه سربردرآورند. بنابراین، نباید از تهدید بالقوه آنان غافل شد و از آنجا که دامنه جنگ با این گروهها، به مرزهای کشور ما هم کشیده شده و به طور مکرر اشغال سرزمین جمهوری اسلامی را در زمره اهداف خود اعلام کرده بودند، بر ما است که با شناخت دقیق این جنگها یعنی گروههای تروریستی-تکفیری و آشنایی با شیوهها و راهکنشهای آنها راه هر گونه نفوذ را بر دشمنان بسته و آمادگی لازم را برای مقابله کسب نماییم.(جلالوند، 1:1396)
مأموریت یک یگان پشتیبانی آتش توپخانه صحرایی عبارت است از فرآهم نمودن پشتیبانی آتش به موقع، نزدیک و مداوم برای فرمانده یگان پشتیبانی شونده ازطریق انهدام یا خنثیکردن آماجهاییکه بهترتیب تقدم انجام مأموریت نیرو را به خطر می اندازد.(آقامحمدی، 31:1388)
گردان توپخانه صحرایی با مسئولیت کمک مستقیم در تیپهای مستقل زرهی نزاجا سازماندهی و مأموریتهای محوله را انجام میدهند، در وضعیت فعلی این گردان بدون حضور در سازمان تیپها مبادرت به آتش پشتیبانی برای تیپهای مستقل زرهی میکنند و در گردان توپخانه( هماهنگی پشتیبانی آتش، طرحریزی آتش و شناسایی، انتخاب و اشغال موضع) عملاً بکارگیری لازم را نداشته و به نظر میرسد در یک عملیات واقعی با مشکل مواجه شود. بنابراین به منظور رعایت واقعگرایی در بکارگیری آتش پشتیبانی و کسب تجربه، انجام این تحقیق به منظور کسب اطمینان از آمادگی رزمی گردان توپخانه صحرایی برای ورود به صحنه نبرد با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری با چگونگی کاربرد آتش توپخانه صحرایی تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری(آتش پشتیبانی گردان توپخانه صحرایی کمک مستقیم) اهمیت دارد.
ضرورت وجود آتش پشتیبانی در هر نبردی با توجه به تهدیدات کنونی و خصوصاً در شرایطی که دشمن از توانایی بسیار بالایی برخوردار است بر کسی پوشیده نیست. با توجه به اینکه کشور ما به شدت در معرض تهدیدات قرار دارد، ضرورت دارد یگان توپخانه صحرایی که از عناصر قدرت آتش در میدان رزم هستند طوری طرحریزی شود که با کمترین تلفات در جنگ حداکثر کارایی را داشته باشند.
لذا ضرورت دارد به منظور تقویت توان رزمی یگان توپخانه صحرایی و کسب اطمینان ازآمادگی رزمی آن برای ورود به صحنه نبرد بایستی در شرایط مشابه، رزم را عملاً تجربه کند. در صورتی که این تحقیق انجام نشود کماکان چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی تیپهای مستقل زرهی به علت نقص در(آتش پشتیبانی توپخانه کمک مستقیم) از کارایی چندانی برخوردار نیست.
در جنگهای اخیر بنا بر الزامات تاکتیکی و تواناییهای دشمن، اصول حاکم بر عملیات پشتیبانی آتش از یگانهای مانوری در مقابله با گروههای مسلح غیر دولتی تارشگری - تکفیری تحت تاثیر قرار گرفته و دستخوش تغییراتی گردیدهاند در حالیکه قسمت اعظم نبرد بستگی به طرحریزی دقیق و اجرای سریع و به موقع، انواع آتشهای پشتیبانی از این عملیاتها دارد و اهمیت موضوع را کاملا روشن مینماید، بدین جهت باید با استفاده از امکانات موجود و کاملا همپا، یگان آتش پشتیبانی را در یک موضع مناسب و وسیع، پراکنده نموده و با استفاده از سرعت و دقت، تیراندازی را افزایش و در نهایت برتری قدرت آتش را به گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری تحمیل نمود. مأموریت کمک مستقیم، با قرار دادن یک گردان توپخانه در پشتیبانی کمک مستقیم از یک تیپ مستقل زرهی انجام میگیرد.(رضوی،1388:11)
به منظور رعایت واقعگرایی در بکارگیری آتش پشتیبانی و کسب اطمینان از آمادگی رزمی آن برای ورود به صحنه نبرد، باید در شرایط مشابه رزم عملاً کسب تجربه کنند اما در وضعیت فعلی این گردان بدون حضور در سازمان تیپها مبادرت به آتش پشتیبانی برای تیپهای مستقل زرهی میکنند که عملاً بکارگیری لازم را نداشته و به نظر میرسد در یک عملیات واقعی با مشکل روبرو شود. پژوهشگر با مد نظر قرار دادن مساله فوق، در نظر دارد با انجام پژوهشی علمی و با بررسی چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری(آتشپشتیبانیگردان توپخانه صحراییکمک مستقیم) مورد کنکاش قرار دهد. هدف اصلی پژوهش کاربرد توپخانه صحرایی تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری میباشد. بر همین اساس سؤال اصلی تحقیق عبارت است از، کاربرد توپخانه صحرایی تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری چگونه باید باشد؟ و سوال فرعی پژوهش نیز عبارت است از: کاربرد آتش پشتیبانیگردان توپخانه صحرایی تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری چگونه باید باشد؟
مبانی نظری و پیشینههای پژوهش
مبانی نظری
آتش گردان توپخانه صحرایی ایجاب میکند که حداکثر تلاش بهعمل آید، فرمانده تیپ مستقل زرهی برای استعمال مؤثر کلیه قدرت آتش موجود و عناصر مانوری که در تحت کنترل مستقیم و یا در پشتیبانی یگان او هستند و نیز برای هماهنگ کردن آتش پشتیبانی با طرح مانور مسئولیت داشته و طرح پشتیبانی آتش را با طرح مانور ترکیب میکند تا اطمینان حاصل شود که هر یک از این دو طرح، دیگری را تکمیل و از آن پشتیبانی نمایند.(دستور رزمی 30-17/ ز، 1353: 51)
طرحریزی آتش توپخانه صحرایی تیپ مستقل زرهی بهوسیله گردان کمک مستقیم تیپ تهیه میشود و بر مبنای نیازمندیهای آتشهای طرحریزی شده انجام میشود.( دستور رزمی 30-17/ ز، 1353: 5)
مدل مفهومی پژوهش
پس از مطالعه پیشینه تحقیق و مشاهده عوامل موجود در مسیر چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی، متغیرهای آتش گردان توپخانه صحرایی( هماهنگی پشتیبانی آتش، طرحریزی آتش و شناسایی، انتخاب و اشغال موضع) است، مورد شناسایی قرار گرفته و مدل مفهومی شکل 1 پیشنهاد میگردد.
هماهنگی پشتیبانی آتش
طرحریزی آتش
شناسایی،انتخاب و اشغال موضع
شکل (1) مدل مفهومی پژوهش
پیشینههای پژوهش
کاوش و جستوجو در اسناد، مدارک و تحقیقات انجام شده پیرامون موضوع پژوهش، ما را به تحقیقات و آثار علمی داخلی متعددی درباره متغیرهای پژوهش رهنمون میسازد. این تحقیقات هر کدام، از دیدگاه خاص به شناخت و بررسی مفاهیم مورد نظر در این تحقیق پرداختهاند.
جدول(1) پیشینه تحقیقات انجام شده
محقق |
موضوع |
نتایج |
محمد رضا پور بصیرت فارغالتحصیل دافوس آجا (1396) |
پشتیبانی آتش گردان توپخانه صحرایی تیپهای مستقل نزاجا در نبرد با گروههای تکفیری – تارشگری |
نتایج بهدستآمده از مصاحبه، پرسشنامه، راهنمایی صاحبنظران به شرح زیر است:هدف این تحقیق براین بوده تا پشتیبانی آتش (طرحریزی آتش، هماهنگی پشتیبانی آتش و قوانین تیر) گردانهای توپخانه صحرایی تیپهای مستقل نزاجا در نبرد با گروههای تکفیری– تارشگری را تعیین نماید. در عملیاتهای نیروهای تکفیری-تارشگری مانند داعش اعم از انتحاری و نظامی همراه با غافلگیری و بسیار سریع صورت میگیرد به طوری که در زمان بسیار اندک با تمرکز نیرو، حملهای سریع و برقآسا انجام می دهند و همزمان با دو روش منظم و نامنظم وارد نبرد میشوند. در نبرد با نیروههای تکفیری-تارشگری با توجه به خصوصیات بیان شده این گروهها، آتشهای پشتیبانی ابتدا به صورت مشروح و کامل و آتشباری توسط گردان توپخانه صحرایی تیپ مستقل طرحریزی میگردد و اجرا بر روی آماجهای تایید شده و مشکوک بسیار مشکل است ، بطوری که آماج تایید شده به اندازه کافی جهت طرحریزی آتش مشروح و کامل وجود ندارد. |
ناصر میرزانژاد فارغالتحصیل دافوس آجا (1396) |
بهکارگیری پهپاد درارتقاء پشتیبانی آتش گردانهای توپخانه صحرایی در نبرد ناهمتراز |
الف: در تبیین نحوه به کارگیری پهپاد در آتشبار تیر برای ارتقاء پشتیبانی آتش گردانهای توپخانه صحرایی در نبرد ناهمتراز مشخص شد، نحوه به کارگیری قابلیتهای پهپاد درآتشبار تیر باید به این گونه باشد که در مرحله اول جنگ ناهمتراز هنوز تهاجم هوایی دشمن برای کسب برتری هوایی آغاز نشده است. بعد از مشخص شدن منطقه مسئولیت گردان توپخانه صحرایی ابتدا با استفاده از نقشههای هوایی و سامانه جی ای اس منطقه اولیه مواضع بر حسب راهکنش مورد نظر طراحان عملیات پشتیبانی آتش مشخص شود، سپس از پهپاد برای شناسایی دقیق از مواضع اصلی، فرعی، یدکی تک تک قبضهها استفاده شود. ب – در تبیین نحوه به کارگیری پهپاد در دیدهبانی برای ارتقاء پشتیبانی آتش گردانهای توپخانه صحرایی در نبرد ناهمتراز مشخص شد، نحوه بکارگیری قابلیت پهپاد در دیدهبانی باید به اینگونه باشد که پهپاد از محل مشخصی با تنظیمات ارتفاع، مسیرحرکت و مختصات هدف خاصی اعزام گردد، سپس اطلاعات و داده های مورد نیاز از طریق دوربین و دستگاه موقعیتیاب(جی پی اس) نصب شده بر روی پهپاد، دریافت گردد و سپس این تصاویر به سرعت به مرکز هدایت آتش ارسال گردد. ت – نتایج کمی در رتبهبندی از نتایج کیفی پشتیبانی مینماید و ما حصل نتایج کیفی نشان میدهد که به کارگیری قابلیتهای پهپاد، قابل اجرا میباشد. در رتبهبندی به روش فریدمن، اولویت اول برای به کارگیری پهپاد در هدایت آتش برای تعیین زمان اجرای تیراندازی، اولویت دوم به کارگیری پهپاد در دیدهبانی برای تعیین موقعیت هدف، اولویت سوم به کارگیری پهپاد در آتشبار تیر برای برقراری ارتباط ، اولویت چهارم به کارگیری پهپاد در آتشبار تیر برای شناسایی، انتخاب و اشغال موضع آتشبار تیر توسط پهپاد و اولویت پنجم بهکارگیری پهپاد در هدایت آتش برای تعیین آماج و اولویت آخر بهکارگیری پهپاد در دیدهبانی برای تعیین تنظیم تیر توپخانه است. |
مسعود سیف فارغالتحصیل دافوس آجا (1398) |
بهکارگیری فناوریهای نوین درگردانهای توپخانه صحرایی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر تجارب جنگ سوریه |
1 – نتایج تحقیق از هدف اول: تبیین ابعاد کاربردی نرم افزارهای محاسبهگر مبتنی بر تجارب جنگ سوریه، به منظور بهبود هدایت آتش گردانهای توپخانه صحرایی نزاجا 2 - نتایج تحقیق از هدف دوم: تبیین ابعاد کاربردی نرم افزارهای محاسبهگر در آتشبار تیر مبتنی بر تجارب جنگ سوریه به منظور بهبود پشتیبانی آتش گردانهای توپخانه صحرایی نزاجا 3 - نتایج تحقیق از هدف سوم: تبیین ابعاد کاربردی نرم افزارهای محاسبه گرمبتنی بر تجارب جنگ سوریه به منظور بهبود ضد آتش گردانهای توپخانه صحرایی نزاجا 4 - نتایج تحقیق از هدف چهارم: تبیین کاربرد پهپاد مبتنی بر تجارب جنگ سوریه به منظور بهبود دیدهبانی گردانهای توپخانه صحرایی نزاجا 5 - نتایج تحقیق از هدف پنجم: تبیین کاربرد پهپاد مبتنی بر تجارب جنگ سوریه به منظور بهبود ارتباط گردانهای توپخانه صحرایی نزاجا 6 - نتایج تحقیق از هدف ششم: تبیین کاربرد پهپاد مبتنی بر تجارب جنگ سوریه به منظور بهبود فرماندهی و کنترل گردانهای توپخانه صحرایی نزاجا |
روش شناسی پژوهش
با توجه به ماهیت موضوع پژوهش، این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش تحقیق از روش توصیفی با رویکرد تحلیل کیفی و کمی دادهها (آمیخته) انطباق دارد. برای انجام این پژوهش، جمعآوری اطلاعات به دو روش میدانی
و کتابخانهای صورت گرفته است. برای این کار، جهت جمعآوری ادبیات موضوع محقق اسناد و مدارک موجود مورد مطالعه قرار داده و سعی دارد با دلایل منطقی و انجام مصاحبه با صاحبنظران و ارسال پرسشنامه، راهکارهای مناسبی را ارائه نماید. همچنین در روش میدانی نیز عمده اطلاعات از طریق پرسشنامه جمعآوری شده است.
ابزار گردآوری اطلاعات پیرامون چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری پرسشنامهای است که دارای 15 گویه، که به تعداد 3 سؤال مشخصات جامعه نمونه ودر رابطه با آتش پشتیبانی توپخانه کمک مستقیم 5 سؤال در مورد مؤلفه هماهنگی پشتیبانی آتش، 2 سؤال در مورد مؤلفه طرحریزی آتش و 5 سؤال در مورد مؤلفه شناسایی، انتخاب و اشعال موضع در راستای چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری به منظور کسب اطلاعات لازم طراحی شد. ضریب پایانی این پرسشنامه برای آتش پشتیبانی توپخانه صحرایی(کمک مستقیم) برابر با 90% بدست آمده است.
متغیر این پژوهش عبارت است از « آتش پشتیبانی گردان توپخانه صحرایی(کمک مستقیم)» که آتش پشتیبانی گردان توپخانه صحرایی(کمک مستقیم) متغیر مستقل و چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.
دستیابی به مؤلفههای این متغیر با رجوع به اسناد و مدارک موجود پیرامون آن میسر گردیده است. جامعه آماری معاونین عملیات و آموزش نزاجا، فرماندهان و هیئت رئیسه قرارگاههای منطقهای، فرماندههان و هیئت رئیسه قرارگاههای عملیاتی لشکرها و فرماندههان و رکن سوم تیپهای مستقل زرهی و همچنین کارکنان و کارشناسان مرتبط هستند که در مشاغل سرگردی و بالاتر که در یگانهای مذکور خدمت میکنند. جامعه آماری ذکر شده جمعاً 86 نفر میباشد. از آنجا که دادههای این تحقیق دارای مقیاس فاصلهای بوده و میانگینپذیر میباشند لذا برای تعیین اندازه نمونه از تخمین فاصلهای میانگین استفاده میشود
با ضریب اطمینان 95% از طریق جدول مربوطه محاسبهشده است. واریانس جامعه آماری از روی تحقیق انجامگرفته شده تعیینشده است.
D ضریبی است که محقق میتواند بین 01/0 تا 05/0 جهت انتخاب جامعه نمونه آماری مناسب در نظر بگیرد.
(در این تحقیق محقق ضریب 05/0 را در نظر گرفته است.)
جدول (2) پارامترهای استفاده شده در نمونهگیری
R |
پارامتر |
توضیح |
1 |
N |
حجم جامعه مورد پژوهش که تعدادآن 86 نفر ارزیابی شده است. |
2 |
n |
حجم تقریبی نمونه |
3 |
ضریب اطمینان که( )و( ) و ( ) میباشد |
|
4 |
واریانس 25/. محاسبه شد. |
|
5 |
دقت احتمالی مطلوب (اختلاف میزان انحراف جامعه و نمونه)که مقدار آن5/0% منظور گردیده است. |
روش نمونهگیری به علت اینکه جامعه آماری دارای طبقات(فرماندهان عمده،فرماندهان تیپها و رؤسای ارکان سوم تیپها میباشد) روش تصادفی طبقاتی متناسب میباشد. (جدول شماره 2)
جدول(3) مقایسه جامعه نمونه با جامعه آماری
طبقات جامعه آماری |
تعداد جامعه آماری |
نسبت سهم جامعه آماری |
حجم نمونه آماری |
قرارگاه منطقهای نزاجا |
20 |
23% |
16 |
قرارگاه عملیاتی لشکرهای زرهی نزاجا |
16 |
19% |
13 |
تیپهای مستقل زرهی نزاجا |
44 |
51% |
36 |
ستاد نزاجا |
6 |
7% |
5 |
جمع کل |
86 |
100% |
70 |
تجزیه و تحلیل دادهها و یافتههای تحقیق
الف) یافتههای حاصل از تجزیه و تحلیل کیفی هدف اجرایی تحقیق( مطالعه اسناد و مدارک و مصاحبه با صاحبنظران)
هدف: چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی (کمک مستقیم) در پشتیبانی از تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری
طرحریزی در هماهنگی پشتیبانی آتش گردان توپخانه صحرایی (کمک مستقیم) تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری باید با کنترل کامل منابع پشتیبانی آتش و تمرکز و اجرای سریع و به موقع آتش روی آماجهای ناگهانی و ایجاد تأمین برای نیروهای خودی و تطبیق آتشهای توپخانه با هوانیروز و نیروی هوایی بیان کرد، بعد از طرحریزی در هماهنگی پشتیبانی آتش، باید طرحریزی آتشها در مرکز هماهنگی پشتیبانی آتش(مهپا) تیپ هماهنگ شود و نظارت بر نحوه انجام وظیفه افسران رابط توپخانه در گردانهای مانوری انجام گیرد و یک ربط بین تیپ و گردان توپخانه کمک مستقیم برقرار کرد، بعد از هماهنگیها در مرکز هماهنگی پشتیبانی آتش، باید مناسبترین اعمال پشتیبانی آتش که شامل مقرون به صرفه بودن، سرعت در اجرا، تسهیلات ارتباطی و مشکلات تجدید آماد را در نظر گرفت و در مسئولیتهای ذاتی توپخانه میتوان به کمک مستقیم، تقویت، عمل کلی تقویت و مسئولیت عمل کلی اشاره کرد. در طرحریزی آتش در گردان توپخانه کمک مستقیم باید به انواع آماجها که شامل ناگهانی و طرحریزی شده است اشاره کرد و آتشهای طرحریزی شده بر روی مواضع تأیید شده، مشکوک و احتمالی دشمن اجرا میگردد. در شناسایی، انتخاب و اشغال موضع در گردان توپخانه کمک مستقیم میتوان عواملی از قبیل اینکه شناسایی باید به موقع و مداوم باشد را اشاره کرد و بعد از شناسایی باید بهترین روش را برای شناسایی در نظر گرفت که شناسایی جادهای، زمینی، هوایی و ترکیبی ختم میشود، در این مرحله باید به انواع مواضع توپخانه اشاره کرد که شامل موضع اصلی، تعویضی(فرعی) و تکمیلی است.
ب) یافتههای حاصل از تجزیه و تحلیل کمی هدف اجرایی تحقیق(پرسشنامه)
هدف: چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی (کمک مستقیم) در پشتیبانی از تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری
با توجه به جدول زیر، نتایج حاصل مبین این مطلب است که از تعداد 70 نفر حجم نمونه به طور میانگین تعداد 53نفر(74%) گزینه خیلی زیاد و تعداد 11 نفر(16%) گزینه زیاد را انتخاب نمودهاند. بنابراین نتایج حاصل بیانگر این واقعیت است که 90% افراد حجم نمونه ( با توجه به میانگین به دست آمده یعنی 6/4) در حد خیلی زیاد معتقدند که هرکدام از شاخصهای مطرح شده مربوط به مؤلفههای هماهنگی پشتیبانی آتش، طرحریزی آتش و شناسایی، انتخاب و اشغال موضع، چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی( کمک مستقیم) در پشتیبانی از تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری را ارتقاء خواهد داد.
جدول (4) جمعبندی پاسخهای هدف تحقیق
جمعبندی پاسخهای سؤال تحقیق |
خیلی زیاد (5) |
زیاد (4) |
متوسط (3) |
کم (2) |
خیلی کم (1) |
میانگین |
سؤال 1 |
50 |
15 |
5 |
- |
- |
7/4 |
سؤال 2 |
61 |
6 |
3 |
- |
- |
8/4 |
سؤال 3 |
55 |
10 |
4 |
1 |
- |
7/4 |
سؤال 4 |
52 |
11 |
6 |
1 |
- |
6/4 |
سؤال 5 |
44 |
8 |
10 |
8 |
- |
2/4 |
سؤال 6 |
53 |
10 |
7 |
- |
- |
7/4 |
سؤال 7 |
54 |
14 |
2 |
- |
- |
7/4 |
سؤال 8 |
52 |
11 |
7 |
- |
- |
6/4 |
سؤال 9 |
57 |
10 |
3 |
- |
- |
8/4 |
سؤال 10 |
52 |
14 |
4 |
- |
- |
7/4 |
سؤال 11 |
62 |
7 |
1 |
- |
- |
9/4 |
سؤال 12 |
32 |
13 |
9 |
11 |
5 |
8/3 |
میانگین جمع |
52 |
11 |
5 |
2 |
- |
6/4 |
درصد فراوانی |
74% |
16% |
7% |
3% |
- |
- |
پ – تجزیه و تحلیل آمیخته:
تجزیه و تحلیل آمیخته دادهها و اطلاعات مرتبط با هدف تحقیق
تجزیه و تحلیل آمیخته دادهها و اطلاعات مؤلفه هماهنگی پشتیبانی آتش
در خصوص طرحریزی در هماهنگی پشتیبانی آتش، گردان توپخانه صحرایی کمک مستقیم در طرحریزی هماهنگی پشتیبانی آتش باید در رکن سوم گردان توپخانه طرحریزی گردد.
1 - مقام دستور دهنده طرحریزی در مرحله هماهنگی پشتیبانی آتش شامل مؤلفههای کنترل منابع پشتیبانی آتش، اجرای سریع آتش، تمرکز آتش همزمان روی یک یا چند آماج، ایجاد تغییرات لازم در پشتیبانی آتش، ایجاد تأمین مناسب برای نیروهای خودی، تطبیق آتشهای توپخانه با هوانیروز و نیروی هوایی، استفاده از حداقل مهمات جهت طرحریزی هماهنگی پشتیبانی آتش(با میانگین 7/4% و اعتقاد حجم نمونه به تأثیر خیلی زیاد در بکارگیری پشتیبانی آتش ) در نظر بگیرد.
2- در هنگام تشکیل مرکز هماهنگی پشتیبانی آتش( مهپا) در مرحله هماهنگی پشتیبانی آتش شامل مؤلفههای برقراری یک چانل ربط بین تیپ و گردان توپخانه کمک مستقیم، هماهنگ کردن آتشهای توپخانه در تک به آماجهای زمینی، شرکت در چانل طرحریزی آتش گردان کمک مستقیم تیپ، نظارت بر نحوه انجام وظیفه افسران رابط توپخانه در گردانهای مانوری، ارائه هر گونه پیشنهاد لازم در مورد منابع پشتیبانی آتش، فراهم نمودن سریع و به موقع آتشهای پشتیبانی روی آماجهای ناگهانی و طرحریزی شده و برطرف نمودن اختلافات موجود در مورد پشتیبانی آتش در زمان طرحریزی و هماهنگ نمودن آتشها در زمان اجرا جهت هماهنگی پشتیبانی آتش( با میانگین 8/4% و اعتقاد حجم نمونه به تأثیر خیلی زیاد در بکارگیری آتش پشتیبانی ) الزامی است.
3 – بعد از مرکز هماهنگی پشتیبانی آتش(مهپا)، مناسبترین اعمال پشتیبانی آتش در مرحله هماهنگی پشتیبانی آتش شامل مؤلفههای مقرون به صرفه بودن، در دسترس بودن، سرعت در اجراء، تأمین نیروهای خودی، تسهیلات ارتباطی، مشکلات جو و زمین، اثر مورد نظر فرمانده روی آماج و مشکلات تجدید آماد ( با میانگین 7/4 %و اعتقاد حجم نمونه به تأثیر خیلی زیاد در بکارگیری آتشپشتیبانی) الزامی است.
4 – در رابطه با اصول هماهنگی پشتیبانی آتش مؤلفههایی همچون استفاده از کلیه وسایل پشتیبانی آتش، فراهم کردن نوع پشتیبانی آتش، واگذاری مأموریت به یگانی که مؤثرترین آتشها، فراهم نمودن هماهنگی سریع، واگذاری مأموریت به پایین ترین رده، حذف آماجهای مضاعف، استفاده از سیستم شماره گذاری همگانی آماج، برقراری تأمین برای عدهها، لزوم هماهنگی در تمام ردهها و هماهنگی فضای هوایی در خصوص هماهنگی پشتیبانی آتش ( با میانگین6/4 % و اعتقاد حجم نمونه به تأثیر خیلی زیاد در بکارگیری آتش پشتیبانی) الزامی است.
5 – در مورد مسئولیتهای ذاتی توپخانه در هماهنگی پشتیبانی آتش مؤلفههایی همچون کمک مستقیم ، تقویت، عمل کلی تقویت و عمل کلی در خصوص هماهنگی پشتیبانی آتش (با میانگین 2/4 % و اعتقاد به حجم نمونه به تأثیر خیلی زیاد در بکارگیری آتش پشتیبانی آتش) در نظر میگیرند.
تجزیه و تحلیل آمیخته دادهها و اطلاعات مؤلفه طرحریزی آتش
هنگام بکارگیری آتش پشتیبانی گردان توپخانه کمک مستقیم، طرحریزی آتش باید توسط رکن سوم گردان توپخانه کمک مستقیم تهیه گردد.
1 – در رابطه با انواع آماجها در طرحریزی آتش گردان توپخانه کمک مستقیم مؤلفههایی همچون آماجهای طرحریزی شده و آماجهای ناگهانی در خصوص طرحریزی آتش ( با میانگین 7/4% و اعتقاد به حجم نمونه به تأثیر خیلی زیاد در بکارگیری آتش پشتیبانی) در نظر گرفته میشود.
2 – در مورد آتش طرحریزی شده در طرحریزی آتش گردان توپخانه صحرایی کمک مستقیم مؤلفههایی همچون مواضع تأیید شده دشمن، مواضع مشکوک دشمن و مواضع احتمالی دشمن در خصوص طرحریزی آتش( با میانگین 7/4 % و اعتقاد به حجم نمونه به تأثیر خیلی زیاد در بکارگیری آتش پشتیبانی ) در نظر گرفته میشود.
تجزیه و تحلیل آمیخته دادهها و اطلاعات مؤلفه شناسایی، انتخاب و اشغال موضع
در هنگام بکارگیری آتش پشتیبانی گردان توپخانه کمک مستقیم، شناسایی، انتخاب و اشغال موضع توسط رکن سوم گردان توپخانه جانمایی و تدوین و به رسدها ابلاغ میگردد.
1 – در مورد شناسایی در شناسایی، انتخاب و اشغال موضع در گردان توپخانه کمک مستقیم مؤلفههایی همچون به موقع بودن اشغال موضع و مداوم بودن در خصوص شناسایی، انتخاب و اشغال موضع( با میانگین 6/4 % و اعتقاد به حجم نمونه به تأثیر خیلی زیاد در بکارگیری آتش پشتیبانی ) در نظر گرفته میشود.
2 – در رابطه با بهترین روش اجرای شناسایی در شناسایی، انتخاب و اشغال موضع در گردان توپخانه کمک مستقیم مؤلفههایی همچون شناسایی جادهای، شناسایی زمینی، شناسایی هوایی و شناسایی ترکیبی در خصوص شناسایی، انتخاب و اشغال موضع( با میانگین 8/4 % و اعتقاد به حجم نمونه به تأثیر خیلی زیاد در بکارگیری آتش پشتیبانی) در نظر گرفته میشود.
3- در رابطه با شناسایی، انتخاب و اشغال موضع در گردان توپخانه کمک مستقیم مؤلفههایی همچون تعیین مناسبترین جاده، پوشش و اختفاء، شرایط(جاده، شیب ها، گردنهها و گذار رودخانه)، میادین مین و کمینگاهها و موانع جادهای، مناطق توقف و مواضع آتش آنی برای انتقال موضع( با میانگین 7/4 % و اعتقاد به حجم نمونه به تأثیر خیلی زیاد در بکارگیری آتش پشتیبانی) در نظر گرفته میشود.
4- در خصوص انواع موضع توپخانه در شناسایی، انتخاب و اشغال موضع در گردان توپخانه کمک مستقیم مؤلفههایی همچون موضع اصلی، موضع تعویضی(فرعی) و موضع تکمیلی ( با میانگین 9/4 % و اعتقاد به حجم نمونه به تأثیر خیلی زیاد در بکارگیری آتش پشتیبانی) در نظر گرفته میشود.
5- در رابطه با موضع تعویضی در شناسایی، انتخاب و اشغال موضع در گردان توپخانه کمک مستقیم مولفههایی همچون برای هر موضع اصلی حداقل یک موضع تعویضی، حداقل در موضع تعویضی و ممکن است موضع تعویضی در نظر گرفته نشود ( با میانگین 8/3 % و اعتقاد به حجم نمونه به تأثیر خیلی زیاد در بکارگیری آتش پشتیبانی) در نظر گرفته میشود.
نتیجهگیری
با توجه به تحلیل انجام شده به منظور چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی در پشتیبانی از تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری نتایج ذیل حاصل شده است:
هدف: چگونگی کاربرد توپخانه صحرایی(کمک مستقیم) در پشتیبانی از تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری در مرحله هماهنگی پشتیبانی آتش
نتایج حاصل از تحلیل دادههای کیفی سؤال یکم تحقیق که به تأیید 88 درصد افراد نمونه آماری( با میانگین 3/4 %) نیز رسیده حاکی از آن است که شاخصهای مطرح شده مربوط به مؤلفه( طرحریزی در هماهنگی پشتیبانی آتش، مرکز هماهنگی پشتیبانیآتش(مهپا)، مناسبتریناعمالپشتیبانیآتش، اصول هماهنگی پشتیبانیآتش و مسئولیتهای ذاتی توپخانه) چگونگی بکارگیری آتش پشتیبانیگردان توپخانه صحرایی(کمک مستقیم) تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری را در مرحله هماهنگی پشتیبانی آتش ارتقاء خواهد داد.
طرحریزی در هماهنگی پشتیبانی آتش
نتایج حاصل از تحلیل دادههای کیفی که به تأیید92 درصد افراد نمونه آماری (با میانگین 6/4 %) نیز رسیده حاکی از آن است که موارد زیر تأثیر خیلی زیادی در چگونگی بکارگیری آتش پشتیبانی گردان توپخانه صحرایی(کمک مستقیم) تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری در مرحله هماهنگی پشتیبانی آتش دارند: طرحریزی هماهنگی پشتیبانی آتش در رکن سوم گردان توپخانه طرحریزی میگردد.
در مرحله هماهنگی پشتیبانی آتش باید کنترل کامل منابع پشتیبانی آتش، اجرای سریع آتش، تمرکز آتش همزمان روی یک یا چند آماج، تطبیق آتشهای توپخانه با هوانیروز و نیروی هوایی را جهت طرحریزی هماهنگی پشتیبانی آتش در نظر بگیرند. هنگام هماهنگی پشتیبانی آتش گردان توپخانه صحرایی، در تهیه طرحریزی پشتیبانی آتش باید با نهایت شفافیت و سادگی منظور اصلی اجرای طرحریزی پشتیبانی آتش را بیان کرد. در هنگام تشکیل مرکز هماهنگی پشتیبانی آتش(مهپا)، که فرمانده گردان توپخانه کمک مستقیم مسئول این مرکز است مؤلفههایی همچون انتخاب یک چانل ربط بین تیپ و گردان توپخانه صحرایی مستقیم، هماهنگ کردن آتشهای توپخانه در تک به آماجهای زمینی، نظارت بر انجام وظیفه افسران رابط توپخانه صحرایی در گردانهای مانوری در خصوص هماهنگی پشتیبانی آتش الزامی است. بعد از مرکز هماهنگی پشتیبانی آتش(مهپا)، مناسبترین اعمال پشتیبانی آتش است که یک سری موارد را باید در نظر گرفت که شامل مقرون به صرفه بودن، در دسترس بودن، سرعت در اجراء، تأمین نیروهای خودی و تسهیلات ارتباطی الزامی است. هماهنگی پشتیبانی آتش در یگان توپخانه برای پشتیبانی مؤثر از نیروهای مانوری و بهدست آوردن نتیجه مطلوب باید یک سری اصول هماهنگی پشتیبانی آتش را در نظر گرفت که شامل مؤلفههایی همچون استفاده از کلیه وسایل پشتیبانی آتش، واگذاری مأموریت به یگانی که مؤثرترین آتشها را فراهم کند، فراهم نمودن هماهنگی سریع، حذف آماجهای مضاعف و هماهنگی فضای هوایی در خصوص هماهنگی پشتیبانی آتش الزامی است. و در مورد مسئولیتهای ذاتی توپخانه در هماهنگی پشتیبانی آتش مؤلفههایی همچون کمک مستقیم ، تقویت، عمل کلی تقویت و عمل کلی در هماهنگی پشتیبانی آتش در نظر میگیرند.
طرحریزی آتش
نتایج حاصل از تحلیل دادههای کیفی که به تأیید 94 درصد افراد نمونه آماری( با میانگین 5/4 %) نیز رسیده حاکی از آن است که موارد زیر تأثیر زیادی در چگونگی بکارگیری آتش پشتیبانی گردان توپخانه صحرایی(کمک مستقیم) تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری در مرحله طرحریزی آتش دارند. در تهیه طرحریزی آتش در گردان توپخانه صحرایی(کمک مستقیم) باید رکن سوم گردان توپخانه( کمک مستقیم)، بعد از تهیه هماهنگی پشتیبانی آتش اقدام به طرحریزی آتش نمود. در زمانی که انواع آماجها در نظر گرفته میشود باید مؤلفههایی همچون آماجهای طرحریزی شده و آماجهای ناگهانی در خصوص طرحریزی آتش را در نظر گرفت و در زمینه آتشهای طرحریزی شده که در گردان توپخانه( کمک مستقیم) تدوین و تهیه میشود مؤلفههایی همچون مواضع تأیید شده دشمن، مواضع مشکوک دشمن و مواضع احتمالی دشمن در خصوص طرحریزی آتش در نظر گرفته میشود.
شناسایی، انتخاب و اشغال موضع
نتایج حاصل از تحلیل دادههای کیفی که به تأیید 89 درصد افراد نمونه آماری(با میانگین 5/4 %) نیز رسیده حاکی از آن است که موارد زیر تأثیر خیلی زیادی در چگونگی بکارگیری آتش پشتیبانی گردان توپخانه صحرایی(کمک مستقیم) تیپهای مستقل زرهی نزاجا در مقابله با گروههای مسلح غیردولتی تارشگری-تکفیری در مرحله شناسایی، انتخاب و اشغال موضع دارند. هنگام شناسایی، انتخاب و اشغال موضع در گردان توپخانه صحرایی(کمک مستقیم) باید تمام اقدامات انجام شده در راستای شناسایی، انتخاب و اشغال موضع توسط رکن سوم گردان توپخانه( کمک مستقیم) انجام گیرد. در رابطه با بررسی و شناسایی زمین به منظور تعیین مناسب آن برای اجرای مأموریت از مؤلفههایی مثل بهموقع بودن اشغال موضع و مداوم بودن در خصوص شناسایی را در نظر میگیرند. در گردان توپخانه شناسایی جادهای، شناسایی زمینی، هوایی و ترکیبی بهترین روشهای اجرای شناسایی است. در شناسایی جاده باید مناسبترین جاده، پوشش و اختفاء جاده از نظر شیبها گردنهها، میادین مین، موانع جادهای و مناطق توقف را در نظر گرفت. موضع توپخانه محلی است که توپ در آنجا حاضر به جنگ و آماده اجرای تیراندازی میگردد، در گردان توپخانه از نظر مواضع، مؤلفههایی همچون موضع اصلی، موضع تعویضی(فرعی) و موضع تکمیلی در نظر میگیرند و موضع تعویضی(فرعی) در قبال موضع اصلی مشخص میشود که برای هر موضع اصلی یکی در نظر میگیرند یا برای هر موضع اصلی دو موضع تعویض در نظر میگیرند یا اصلاً برای موضع اصلی، موضع تعویضی(فرعی) در نظر نمیگیرند.
پیشنهادها
معاونت عملیات و آموزش نزاجا
[1] - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت دفاعی